Tommy Docherty

Thập niên 60 chứng kiến bóng đá và phong cách độc đáo hội tụ ở trái tim của Luân Đôn; với phong cách thời trang King's Road. Các siêu sao của thời kỳ này, như Michael Caine, Steve McQueen, Raquel Welch, Terence Stamp và Richard Attenborough (cựu Chủ tịch đời sống của câu lạc bộ) thường xuyên xuất hiện tại Stamford Bridge khiến đội bóng trở thành một trong những thời trang và quyến rũ nhất trong nước. Một câu lạc bộ Chelsea của những năm 1960 có đầy đủ đẳng cấp và uy tín lần đầu được biết đến là một cái tên lớn, nhưng không thể kết hợp lợi thế ấy với những chiến thắng trên sân, dù một vài lần gần thành công.

Docherty thiết quân luật ở câu lạc bộ, bán đi nhiều cầu thủ lớn tuổi của câu lạc bộ, và thay thế họ bằng một thế hệ mới những tài năng trẻ đầy tài năng qua hệ thống đào tạo trẻ, bổ sung thêm một vài cầu thủ mới một cách khôn ngoan. Tính tới thời gian ông nắm quyền vào tháng Giêng 1962, đội bóng đã có chuẩn bị đầy đủ mọi thứ nhưng phải đối mặt với việc xuống hạng, ông đã sử dụng khoảng thời gian này để thử nghiệm và lên kế hoạch cho tương lai. Chelsea xuống hạng và trong mùa giải nắm quyền toàn mùa đầu tiên Docherty đã đưa đội bóng lên hạng sau khi là á quân Second Division, trong đó có trận thắng 1–0 trước Sunderland (một bàn thắng qua háng của Tommy Harmer) và chiến thắng 7–0 trong ngày thi đấu cuối cùng gặp Portsmouth.

Chelsea trở lại First Division với một đội hình trẻ và mới với Ron "Chopper" Harris không nhượng bộ, thủ môn Peter Bonetti, cầu thủ chạy cánh ghi bàn hàng đầu Bobby Tambling (người ghi 202 bàn là kỉ lục của Chelsea tới năm 2013), tiền vệ John Hollins, hậu vệ Ken Shellito, tiền đạo Barry Bridges, cầu thủ chạy cánh Bert Murray và đội trưởng cầu thủ kiến tạo Terry Venables, tất cả đều là sản phẩm của lò đào tạo trẻ. Cùng với đó, Docherty mua về tiền đạo George Graham, hậu vệ trái Eddie McCreadie và trung vệ thép Marvin Hinton với mức giá tối thiểu để tạo nên đội hình kim cương – Docherty gọi đội hình của ông là "những viên kim cương nhỏ" trong một phim tài liệu trên TV và cái tên đó gắn liền với họ.[23]

Chelsea kết thúc mùa giải ở vị trí thứ năm một cách khó tin trong mùa giải đầu tiên họ trở lại với giải đấu cấp cao nhất, và tiếp đó là khả năng về một "cú ăn ba" giải quốc gia, FA Cup và League Cup, thi đấu với một phong cách bóng đá dựa trên nguồn năng lượng cao, chuyền nhanh và chiến thuật sáng tạo – họ là một trong những đội bóng Anh đầu tiên sử dụng hậu vệ chạy cánh tấn công.[24] Chelsea tăng tốc sớm và tham gia vào cuộc đua tay ba cho chức vô địch quốc gia với Manchester United và Leeds United. League Cup giành được sau chiến thắng 3–2 ở lượt đi trước Leicester City, với một pha solo đáng nhớ của McCreadie nhưng một sự chứng minh khác biệt giữa hai đội, và trận hòa 0–0 khó nhọc trên sân Filbert Street.

Nhưng sự xung đột cũng bắt đầu xuất hiện, Docherty ngày càng xung đột với những người có tính khí mạnh trong phòng thay đồ, đặc biệt là Venables. Đội bóng bị đánh bại bởi ứng cử viên vô địch Manchester United vào tháng 3 và để thua 2–0 tại trận bán kết FA Cup trước Liverpool, mặc dù được đánh giá cao hơn. Họ vẫn leo lên vị trí đầu khi giải đấu chỉ còn bốn vòng. Docherty thiết quân luật với tám cầu thủ chủ chốt (Venables, Graham, Bridges, Hollins, McCreadie, Hinton, Murray và Joe Fascione) vì phá lệnh giới nghiêm trước trận đấu quan trọng với Burnley.[25] Bộ khung của đội bóng lúc này chỉ còn những cầu thủ dự bị và cầu thủ trẻ, họ bị đánh bại 6–2 đóng lại cơ hội cạnh tranh chức vô địch; Chelsea cuối cùng kết thúc ở vị trí thứ ba.

Mùa giải tiếp theo cho thấy phần không kém sôi động, Chelsea cạnh tranh chức vô địch tại giải quốc gia, FA Cup và Fairs Cup. Thi đấu với số lượng trận đấu kỷ lục của câu lạc bộ khi đó 60 trận ở ba giải đấu trong những ngày mà chưa có sự thay đổi cầu thủ trong trận đấu khiến đội bóng bị ảnh hưởng nặng nề bởi lịch thi đấu. Họ kết thúc vị trí thứ năm tại giải quốc gia trong khi đó tại FA Cup, Chelsea có màn trả thù khi đánh bại đương kim vô địch Liverpool tại Anfield trên đường vào bán kết, nơi họ sẽ đối đầu với Sheffield Wednesday, tại Villa Park. Được đánh giá cơ hội cao hơn vào chung kết, đội chơi dưới sức và bị đánh bại 2–0 bởi câu lạc bộ vùng Yorkshire.

Tại Fairs Cup, họ giành chiến thắng Roma (một cuộc gặp gỡ bạo lực, trong đó huấn luyện viên Chelsea bị phục kích bởi cổ động viên Roma), 1860 Munich và Milan (lần cuối việc tung đồng xu được sử dụng sau khi hòa), và kết thúc ở bán kết sau trận thua Barcelona. Hai đội cùng giành chiến thắng 2–0 trên sân nhà và việc tung đồng xu được quyết định để xác định sân diễn ra trận đá lại, trên sân Camp Nou, Barça giành chiến thắng 5–0. Mối quan hệ của Docherty với một vài cầu thủ đi đến điểm dừng, họ quyết định rời bỏ đội bóng. Venables, Graham, Bridges và Murray tất cả đều được bán khi mùa giải kết thúc. Tiền vệ chạy cánh người Scotland Charlie Cooke gia nhập với giá £72,000, và Tommy Baldwin cũng đến như một phần trong vụ chuyển nhượng Graham. Cùng với đó nổi lên những cầu thủ từ đội trẻ trong đó có tiền đạo tuổi teen Peter Osgood.

Những vụ chuyển nhượng của Docherty bước đầu mang đến những hiệu quả. Chelsea, với Osgood là trái tim của đội bóng, đã dẫn đầu bảng xếp hạng vàp tháng 10 năm 1966, nhờ là đội duy nhất bất bại sau mười trận đấu. Nhưng khi Osgood bị gãy chân trong một trận ở League Cup khiến cho động lực đội bóng bị gián đoạn. Để thay thế Osgood, Docherty lập tức ký hợp đồng với tiền đạo Tony Hateley với mức chuyển nhượng kỷ lục của câu lạc bộ £100,000, nhưng sở trường bóng bổng của Hateley không phù hợp với phong cách của Chelsea khiến ông khó khăn trong việc hòa nhập.[26] Họ dần tụt hạng và kết thúc ở vị trí thứ 9. Điểm sáng của mùa giải là việc vào tới trận chung kết FA Cup. Trên đường vào chung kết họ đánh bại Leeds United ở bán kết, trận đấu được nhiều người[27] cho rằng là một trong khởi đầu cho sự đối đầu giữa hai câu lạc bộ. Trong khoảnh khắc đẹp nhất tai Chelsea, Hateley đánh đầu đem về chiến thắng, nhưng trong một trận đấu tranh cãi, Leeds có hai bàn thắng không được công nhận, một do việt vị và một do Peter Lorimer thực hiện đá phạt quá nhanh.

Chelsea gặp Tottenham Hotspur trong trận chung kết FA Cup toàn Luân Đôn đầu tiên, còn được gọi là trận chung kết của người thành thị (Cockney Cup). Đó cũng là lần đầu tiên Chelsea vào chung kết kể từ năm 1915 và cũng là trận chung kết đầu tiên của họ trên sân Wembley. Dẫn đầu đội bóng là, Ron Harris, khi ấy 22 tuổi, là đội trưởng trẻ nhất trong một trận chung kết. Trong một trận đấu không như dự đoán, Chelsea chơi không đúng phong đội nên bàn đánh đầu muộn của Tambling cũng không giúp Chelsea tránh khỏi trận thua 2–1 trước Spurs có bộ đôi Venables và Jimmy Greaves. Docherty sau đó bị sa thảy chỉ một thời gian ngắn khi mùa giải tiếp theo bắt đầu khi đội bóng chỉ thắng có hai trong mười trận đầu mùa, bao gồm cả trận thua 6–2 trên sân nhà trước Southampton, cùng những tin đồn về tình trạng bất ổn trong phòng thay đồ về các khoản tiền thưởng và nhận án phạt 28 ngày cấm chỉ đạo bởi FA.[28]

Dave Sexton

Sau khi Docherty rời đi, trợ lý của ông Ron Suart tạm thời dẫn dắt đội một. Chelsea thua ở trận đấu tiếp theo với tỉ số trước 7–0 trong trận gặp Leeds United, bằng với kỉ lục để thua với khoảng cách lớn nhất (ở mùa 1953–54, họ đã để thua Wolves 8–1). Dave Sexton, cựu huấn luyện viên Chelsea và Leyton Orient, một người bình tĩnh và kín đáo hơn Docherty, được bổ nhiệm làm huấn luyện viên. Cốt lõi đội bóng từ thời Docherty không có sự thay đổi lớn, mặc dù ông thêm chất thép vào hàng phòng ngự sau khi ký hợp đồng với John Dempsey và David Webb, cũng như kú hợp đồng với Ian Hutchinson, cho tiền vệ nhanh nhẹn Alan Hudson ra mắt và gọi lại tiền vệ chạy cánh Peter Houseman. Sexton đã chứng tỏ sự ổn định và dẫn dắt Chelsea hai lần giành vị trí top 6, cũng như tạo được bước đột phá tại Fairs Cup mùa 1968–69, nơi họ bị loại DWS Amsterdam sau khi tung đồng xu.

Mùa giải 1969–70, Osgood và Hutchinson ghi được 53 bàn thắng giúp câu lạc bộ xếp thứ 3 tại giải quốc gia và một lần nữa vào chung kết FA Cup. Đối thủ lần này là Leeds United, đương kim vô địch quốc gia và một trong những đội hàng đầu thời điểm đó. Chelsea hai lần bị dẫn trước trong trận đấu trên mặt sân lầy lội ở Wembley, nhưng hai lần bị gỡ hòa 2–2, đầu tiên là nhờ Houseman và sau đó là pha đánh đầu gỡ hòa muộn (bốn phút trước khi hết giờ) của Hutchinson. Trên đá lại diễn ra trên sân Old Trafford mười lăm ngày sau đó và với chiến thuật không khoan nhượng từ cả hai phía với những kỹ năng và tài năng trên sân.[29][30][31] Chelsea một lần nữa bị dẫn trước nhưng lần thứ ba gỡ hòa từ một pha đánh đầu của Osgood sau đường tạt bóng của Cooke. Khi trận đấu bước sang hiệp phụ, Chelsea vươn lên dẫn trước lần đầu tiên Webb sau pha đánh đầu từ quả ném biên của Hutchinson để giành chiến thắng 2–1.

Với chiến thắng tại Cup giúp Chelsea giành quyền tham dự UEFA Cup Winners' Cup lần đầu tiên. Những chiến thắng đơn giản trước Aris và CSKA Sofia đưa họ vào tứ kết, nơi họ đánh bại Club Brugge nhờ màn trở lại ấn tượng. Bị dẫn trước 2–0 sau lượt đi, nhờ một bàn thắng của Osgood 9 phút trước khi kết thúc thời gian chính thức giúp Chelsea gỡ hòa tỉ số sau hai lượt trận. Chung cuộc trận đấu kết thúc với tỉ số 4–0 sau hiệp phụ. Đội bóng đồng hương Anh (và là đương kim vô địch) Manchester City bị loại trong trận bán kết. Trong trận chung kết đầu tiên gặp Real Madrid kết thúc với tỉ số hòa 1–1 nhưng một bàn thắng Dempsey và một bàn khác từ Osgood trong trận đá lại hai ngày sau đó đủ giúp họ có chiến thắng 2–1 và Chelsea dành danh hiệu châu Âu đầu tiên. Ca khúc Blue is the Colour được cho ra mắt năm 1972 với các thành viên của bộ bóng trình bày, đã giành vị trí thứ năm trong Bảng xếp hạng đĩa đơn Vương quốc Anh.[32] Ca khúc trở thành một trong những ca khúc bóng đá Anh nổi tiếng nhất và mãi gắn liền với đội bóng Chelsea thời kỳ đó.